Είναι κοινό μυστικό ότι πριν και κυρίως μετά από τη χρονική περίοδο των διακοπών του καλοκαιριού, πολλά ζευγάρια αποφασίζουν να χωρίσουν. Συνεπώς, δεν είναι τυχαία η επιρροή των διακοπών στο ερωτικό σχετίζεσθαι των ανθρώπων. Επιπλέον, υπάρχει μια άτυπη στατιστική μελέτη των ψυχολόγων που ασχολούνται με ζητήματα ανθρώπινων σχέσεων που σημειώνει ότι μετά τις διακοπές οι ερωτικές σχέσεις συνήθως αναθεωρούνται. Μάλιστα, ένα μεγάλο ποσοστό αυτών τελειώνει οριστικά. Υπάρχουν διάφορες ερμηνείες που προσπαθούν να δώσουν μια εμπεριστατωμένη εξήγηση στο ερώτημα. Πώς είναι δυνατόν να συνδέονται μεταξύ τους καθοριστικά, δυο καταστάσεις (διακοπές και χωρισμός) τόσο ασύμβατες μεταξύ τους – τουλάχιστον επιφανειακά και σίγουρα σε επίπεδο ατομικών και συλλογικών αναπαραστάσεων -.
Η ψυχολογία των ανθρώπων γύρω από τις διακοπές (βλέπε ψυχολογία των διακοπών) είναι ιδιαίτερη και πολλές φορές οι άνθρωποι αισθάνονται δυσφορία και άγχος που δεν τολμούν να παραδεχτούν. – Άλλωστε, πόσο ελεύθεροι είμαστε τελικά να εκφράζουμε τα συναισθήματά μας, ιδίως όταν είναι αντίθετα με το κοινό αίσθημα ή την εκάστοτε κοινωνική συνθήκη; – Η καθημερινότητα, μας καθιστά ψυχικά ασφαλείς όσο κουραστική κι αν είναι. Αυτό συμβαίνει γιατί μας παρέχει τη σιγουριά του γνώριμου, κάθε στιγμή ξέρουμε τι να περιμένουμε. Η απότομη διακοπή της ρουτίνας λοιπόν, μπορεί να προκαλέσει αποσταθεροποίηση στο άτομο και τριβή στη σχέση. Ομοίως και το άγχος προγραμματισμού των διακοπών, της άδειας, των εκκρεμοτήτων πάσης φύσης.
Πώς αξιοποιούμε τον ελεύθερο χρόνο;
Σε συνέχεια με τα παραπάνω, ας σκεφτούμε ότι διακοπές σημαίνει πολύς ελεύθερος χρόνος. Αν λοιπόν οι δυο σύντροφοι, αντί να απολαύσουν τις ημέρες που διαθέτουν για να περάσουν όμορφες στιγμές, επιλέξουν να μπουν στη διαδικασία να συζητήσουν τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν ως ζευγάρι ή τις προκλήσεις που περιμένουν τον καθένα από Σεπτέμβρη, είναι αναμενόμενο να νιώσουν άγχος και θλίψη. Από την άλλη μεριά, για ένα παντρεμένο ζευγάρι με μικρά παιδιά, οι διακοπές ίσως απέχουν πολύ από τη φαντασίωση της ελευθερίας και της απόλυτης χαλάρωσης. Αν οι δυο σύζυγοι και γονείς δεν έχουν αποδεχθεί τη φάση ζωής που βρίσκονται και έχουν την προσδοκία να περάσουν τις ίδιες διακοπές που περνούσαν μόνοι τους, θα βρεθούν κοντά στο ενδεχόμενο της πλήρους απογοήτευσης.
Υπάρχουν ζευγάρια που στην ροή της κανονικότητας της πόλης, η επικοινωνία τους είναι περιορισμένη. Στις διακοπές, η επαφή και η επικοινωνία γίνονται 24ωρες και οι ισορροπίες αλλάζουν. Δεν είναι απίθανο αυτή η συνεχής συνύπαρξη δυο ανθρώπων που δεν έχουν μάθει να συνυπάρχουν με αυτούς τους ρυθμούς, να προκαλέσει εντάσεις και συγκρούσεις. Ασφαλώς, δεν είχαν λόγο ύπαρξης τον προηγούμενο καιρό. Το μυστήριο και η έλξη που κρατούσε τη σχέση ζωντανή αποκτούν άλλο περιεχόμενο. Μοιραία ο ένας απομυθοποιεί τον άλλον και καταλήγει στο ότι ίσως δεν είναι ο ιδανικός γι’ αυτόν.
Τι γίνεται με τις προσδοκίες μας;
Είναι αναμφισβήτητος ο ρόλος που παίζουν οι προσδοκίες που δημιουργούμε εκ προοιμίου για μια επερχόμενη κατάσταση. Συνεπώς, όσο πιο μεγάλες προσδοκίες κατασκευάζει κανείς στο μυαλό του για τις διακοπές που προγραμματίζει, τόσο πιο μεγάλες είναι οι πιθανότητες να ματαιωθεί και να νιώσει θυμό και λύπη. Ο πικραμένος σύντροφος είναι αναμενόμενο να θεωρήσει υπαίτιο το έτερο ήμισυ. Κάτι που δεν έκανε, κάτι που δεν πρόσεξε, κάτι που είπε ή δεν είπε όταν έπρεπε, κάπου που δεν ανταποκρίθηκε όπως θα ήθελε ο ίδιος. Στο επίπεδο των προσδοκιών μπορούμε να εντάξουμε πολλές στρεσογόνες αναζητήσεις που γιγαντώνονται εν όψει διακοπών. Πόσο καλός εραστής είμαι; – άγχος της επίδοσης. Πόσο όμορφη είμαι; – άγχος της αυτοεικόνας. Όταν σε τέτοια υπαρξιακά άγχη προστίθεται και η σύγκριση με τους άλλους, η αγωνία και η στενοχώρια κορυφώνονται. Ποιος είμαι και πού βρίσκομαι σε σύγκριση με τους άλλους ανθρώπους στην παραλία, στην ταβέρνα, στη βόλτα και όλο αυτό δεν έχει τέλος.
Μια καλοκαιρινή απιστία επιβεβαιώνει τη συσχέτιση “Διακοπές και χωρισμός”
Επιπρόσθετα, έχει παρατηρηθεί ότι κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών μηνών, αυξάνεται σημαντικά το ποσοστό απιστίας. Το γεγονός αυτό συνάδει απόλυτα με την αύξηση των χωρισμών πριν ή μετά τις διακοπές. Η απιστία είναι μια ανώριμη και διαστρεβλωμένη προσπάθεια του συντροφευμένου ανθρώπου να ξεφύγει από την ανία ή/και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει με τον/την σύντροφό του. Επιχειρεί να ζήσει την περιπέτεια, το παράνομο, τη γλυκιά κι απροβλημάτιστη όψη της ζωής. Με λίγα λόγια, είναι μια απελπισμένη απόπειρα να ξεφύγει από το γκρίζο και το άσχημο που βιώνει. Φυσικά, χωρίς να προσπαθήσει να το αλλάξει, αλλά με έναν παιδιάστικο και ανεύθυνο τρόπο. Ως εκ τούτου, οι διακοπές είναι μια πρώτης τάξης ευκαιρία καταστροφής μιας ήδη υπάρχουσας κακής σχέσης. Άλλωστε, είναι γεγονός ότι στις διακοπές μειώνονται οι αναστολές και ταυτόχρονα αυξάνονται οι πειρασμοί που μας περιβάλλουν.
Αυτό που πρέπει να συνειδητοποιήσουμε είναι πως η παράμετρος που καθορίζει τα πάντα είναι η καλή σχέση του ζευγαριού. Ισχύει ξεκάθαρα το ότι “αν μπορείς και περνάς καλά στο σπίτι σου με τον άνθρωπό σου, θα περάσεις καλά και στις διακοπές μαζί του”. Το νόημα βρίσκεται στο να είμαστε πάντα σε εγρήγορση σε ότι αφορά την ερωτική μας σχέση. Οι διακοπές να είναι ακριβώς αυτό που σημαίνει ετυμολογικά η λέξη – μια διακοπή – από την καθημερινότητά μας, την ήδη ευχάριστη καθημερινότητα. Τίποτα δεν μπορεί να αλλάξει μέσα σε 10 μέρες, καμία σχέση και κανένας άνθρωπος. Άρα, η προσδοκία της μεγάλης αλλαγής εν όψει διακοπών, είναι βέβαιο ότι θα πέσει στο κενό. Επομένως, οι διακοπές -που σχετίζονται με τον αυξημένο αριθμό χωρισμών και διαζυγίων – αποτελούν μια καλή αφορμή προκειμένου να βγουν στον αφρό τα ήδη υπάρχοντα ζητήματα των δυο συντρόφων.
Εν κατακλείδι, στις υγιείς σχέσεις ισχύει η ασυμβατότητα των εννοιών διακοπές και χωρισμός!